Enerji tüm dünyada her zaman sektörler üzerinde bir konumda bulunmuş ve bulunmaya da devam
etmektedir. Ülkelerin de teknolojide ilerlemesinde toplumun temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi ve
kalkınabilmesi için enerjinin önemi oldukça büyüktür. Aynı zamanda toplumun kalkınması ve ekonomik
olarak büyümesine katılımının ve ilgisinin yüksek olması sebebiyle enerji talebinde de paralel bir artış
yaşanmaktadır. Bu nedenle devletler enerji kaynaklarını elde edebilmek ve bu enerji kaynaklarını etkin
bir biçimde kullanabilmek amacıyla birbirleriyle adeta bir yarış içerisindedirler aynı zamanda enerjiyi
daha verimli daha etkin kullanabilmek için farklı politikalar ve teknolojiler geliştirmektedirler. Günümüz
koşullarında küresel ölçekte sürekli ,çok hızlı ve öngörülemez biçimde yaşanan siyasi, ekonomik ve
teknolojik gelişmeler tüm sektörlerde olduğu gibi enerjide de büyük değişimlere neden olmaktadır.
Enerji alanında özellikle iklim değişikliğiyle tetiklenen ve dijitalleşme ile mümkün hale gelmiş olan pek
çok değişimin birlikte ve çok hızlı bir biçimde gerçekleştiği bir dönemden geçilmektedir.

İklim değişikliği ve sıfır karbonlu bir yaşam hedefleri ile tetiklenen bu süreç içerisinde enerji piyasaları çok
derin ve köklü bir yapısal değişim süreci içerisinden geçmektedirler. Veri üretebilen ve bu verileri
depolayabilen veya veri işleyebilen elektronik araçlar, sistemler, cihazlar ve kaynaklar olarak
tanımlanan dijital teknolojiler, enerji sektörünü giderek daha fazla dönüştürmektedir. Veri üretebilen
ürettiği bu verileri depolayabilen veya bu veriyi işleyebilen elektronik araçlar, cihazlar, kaynaklar gibi
tüm sistemler ve bu sistemleri oluşturan parçalar olarakta tanımlanabilen dijital teknolojiler enerji
sektörünü giderek daha farklı alanlara dönüşümüne sebebiyet vermektedir. Enerji sektörünün dijital
dönüşüm sürecinde , ortaya çıkan dijital teknolojiler muazzam derecede ekonomik fayda
sağlamaktadır. Günümüzde dijital teknolojiler sanayide, ulaşımda, tarımda ve evsel kullanımda yenilikçi
ve akıllı uygulamalarla bütünleşmiş bir şekilde yüksek enerji verimliliği ve çevre dostu bir bakış açısıyla
ele alınmaktadır. Sıfır karbonlu bir gelecek için enerjinin üç temel unsuru olan üretim, iletim ve
tüketim aşamalarında köklü bir değişim ve dönüşüm süreci gerçekleşmektedir. Karbonsuzlaştırma
(dekarbonizasyon) olarak ifade edilen bu süreçte yenilenebilir enerjiye ek olarak elektrifikasyon,
dijitalleşme ve yapay zekâ gibi kavramlar enerji sektöründe yaygınlaşmaktadır.

Kitlesel dijitalleşme sonucunda yüksek enerji kullanımı ve ihtiyacı , veri depolamada harcanan dijital
alan ve dijital israfla ilgili endişeler ortaya çıkıyor ve bu enerji sektöründe üretim zorlukları,
dönüştürme, depolama- taşıma zorlukları ve kullanım – yönetim zorlukları gibi pek çok zorlukla karşı
karşıya kalmaya sebebiyet vermektedir. Tam olarak bu noktada yapay zeka bir devrim niteliğinde
ortaya çıkıyor. Yapay zekâ, enerji dönüşümünün hızlandırılmasına katkı sağlayarak sıralanan tüm
zorlukların birbiriyle etkileşimli bir şekilde yönetimine imkân sağlamaktadır. Enerji sektöründe yapay
zekanın en önemli uygulamalarından bazıları gelişmiş veri yönetimi ve veri analitiği , donanım ve
tesislerin geliştirilmesinde iyileştirme, daha iyi donanım yönetimi, verimli atık depolayıp bertaraf etme
ve daha etkileyici personel eğitimi olarak sıralanabilir. Dijitalleşen bu yeni ekosistem içerisinde yapay
zekânın kullanıldığı üç temel uygulama şöyle sıralanabilir:

1) Yenilenebilir enerji üretimi ve tahmini,

2) İletim ve dağıtım şebekesinin işletmesi ve optimizasyonu

3)Dağıtık üretim ve enerji talebinin yönetilmesi olarak sıralanabilir.

Yapay zeka enerji alanında adeta evrimsel bir değişimi yöneten bir katalizör olarak ortaya çıkmıştır.
Çok yönlü katkıları, enerji dağıtımı optimizasyonunun düzenlenmesinden ve yenilenebilir enerji
kaynaklarının kusursuz entegrasyonundan verimli enerji kullanımına ve öngörücü bakım
paradigmalarına kadar uzanır. İnsanlık yapay zekanın potansiyelini ortaya çıkarmaya devam ettikçe,
teknolojik öncüler, politika yapıcılar ve enerji paydaşları arasındaki işbirlikçi sinerjiler, daha enerji
verimli, sürdürülebilir bir geleceğe doğru hızlandırılmış bir geçişi hızlandırmada etkili olacaktır.

İşte yapay zekanın enerji alanında günümüz koşullarında kullanıldığı alanlar:

Enerji Verimliliği İyileştirmesi:

Enerji tüketimini azaltmak ve verimliliği artırmak için yapay zeka kullanılıyor. Akıllı binalar ve akıllı ev
sistemleri, sensörler aracılığıyla veri toplar ve bu verileri analiz ederek bina sistemlerini optimize
edebilir. Yapay zeka, bina sıcaklığı, aydınlatma ve havalandırma gibi faktörleri sürekli olarak gözetip
analiz ederek enerji tasarrufu sağlamak için bu sistemleri otomatik olarak ayarlayabilir.

Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Dağıtımı:

Yapay zeka rüzgar , güneş, su gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının verimli kullanımı için sistemli bir
şekilde kullanılabilmektedir. Yapay zeka, rüzgar türbinlerinin ve güneş panellerinin verimliliğini artırmak
için optimizasyonu sağlayabilir. Ayrıca, enerji dağıtım ağlarında, talep tahmini ve enerji akışını optimize
etmek için yapay zeka algoritmaları kullanılarak enerji şebekelerinin verimli ve etkin bir şekilde
çalışması sağlanabilmektedir.

Akıllı Şebeke Yönetimi:

Akıllı şebeke içerisinde bulunan dijital yapılar sayesinde sistemi oluşturan bileşenler kendi kendilerine
karar verebilmektedir.Yapay zeka enerji şebekelerinin güvenliğini ve verimliliğini artırmak için gerçek
zamanlı veri analizi yapabilir. Mevcutta var olmuş olan anomalileri tespit edebilir, güç hatlarının bakım
ihtiyaçlarını öngörebilir ve ağın daha iyi performans göstermesini sağlayabilir.

Enerji Talep Tahmini:

Enerji talebi, zaman içinde değişkenlik gösterebilir. Yapay zeka, geçmiş verileri analiz ederek
gelecekteki enerji talebini tahmin edebilir. Bu, enerji üreticilerinin ve dağıtıcılarının kaynaklarını daha
etkili ve verimli bir şekilde yönetmelerine ve gereksiz enerji üretimini önlemelerine yardımcı
olabilmektedir.

Bu vakalar, yapay zekanın enerji alanında nasıl kullanılabileceğine dair genel bir bakış sunmaktadır. Bu
teknolojiler, enerji sektöründe verimliliği artırabilir, kaynakları daha akıllıca kullanmamıza yardımcı
olabilir ve daha sürdürülebilir sıfır karbonlu bir gelecek için temel oluşturabilir.

Sonuç olarak yapay zeka, yenilenebilir enerji konumlandırmasının geleceğini hızlandırmada paha
biçilemez bir araç olduğunu kanıtlamaktadır. Dünya daha temiz ve daha sürdürülebilir bir geleceğe
doğru geçiş yapabilmesi için yapay zekanın rolü çok önemli bir hale gelecektir.