Fan Coil Vanası ve Termostatının Kullanım Alanları ve Çalışma Prensipleri
Fan Coil sistemleri en genel tanımıyla kapalı devre bir sistemde dolaştırılan suyun (sıcak / soğuk) sistemdeki serpantinler içinden geçirilmesi ve ortamdaki fan vasıtasıyla havanın önce sisteme alınıp ihtiyaca göre ısıtma / soğutma işlemi yapılarak tekrar ortama verilmesiyle binadaki iklimlendirmenin gerçekleştirilmedir.
Özellikle hastane, otel, AVM, iş merkezi gibi ticari binalarda kullanılan fan coil sistemleri iki tip olarak çalışır. 2 borulu ve 4 borulu olarak adlandırılan bu sistemler kullanıcıların konforunu ve enerji tasarrufunu doğrudan etkiler.
2 borulu sistemde her bir fan coil ünitesinde tek bir serpantin ve ona bağlı bir toplama bir de dağıtma borusu bulunur. Dolayısıyla sistemin tamamında, eş zamanlı olarak ya soğutma ya ısıtma yapılabilir. Isıtmadan soğutmaya geçmek için (change over işlemi) sabit bir ısı değeri belirlenmeli veya özel olarak işlem yapılmalıdır. Büyük ve kompleks mimari özellikteki binalarda bu sistem verimli çalışmaz. Zira binanın belli bölümleri ısıtılırken, belli bölümlerinin soğutulması gerekebilir. Oysa 2 borulu fan coil sistemi böyle bir ayrışmaya müsait değildir. Benzer şekilde, mevsim geçişlerinde de bu sistem kullanıcılara yeterli konforu sağlamaktan uzaktır.
4 borulu sistemlerde ise her fan coil ünitesinde iki serpantin bulunur. Bunlardan biri ısıtma, biri soğutma işlemi yapar. Aynı zamanda her serpantine bağlı ikişer adet toplama ve dağıtma borusu bulunur. Sistemde sıcak ve soğuk su ayrı hatlardan sürekli devri daim yaptığı işin, her bir fan coil ünitesi diğerlerinden bağımsız olarak ısıtma ya da soğutma yapabilir.
Bu sayede çok daha esnek ve hassas ısı kontrolü ve bunun otomasyonu mümkün hale gelir.
Fan Coil Termostatı ve Fan Coil Vanası
Fan coil ünitelerinin çalışmasını sağlayan iki önemli bileşen ise fan coil termostatı ve fan coil vanasıdır. (fan coil motorlu vanası).
Fan coil termostat? ortamda bulunan kişilerin konfor sıcaklık değerine (set değeri) göre fan coil cihazının motorlu vanasını ve fanını yönetir. Bu işlemi yapabilmek için, ısıtma ihtiyacı olduğunda termostat sıcak suyun fan coilden gelmesi için vanayı açar ve fanı kapatır. Benzer şekilde soğutma ihtiyacında da aynı işlemi tekrarlar.
Konfor ihtiyacının karşılanmasının yanı sıra enerji tasarrufu anlamında da fan coil cihazının yarattığı farkı anlamak için yeni nesil fan coil fanlarının nasıl çalıştığını anlamak gerekir.
Geçmişte fanlar düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç kademeliydi. Bu kademeli çalışma mantığı içinde, ısı transferinin hızı sadece üç basamaklı olarak ayarlanabiliyordu. Yeni nesil EC motorlu fanlarda ise fan motoru oransal (ara kademelerdeki ısı atımı) olarak kontrol edilebiliyor. Bu şekilde istenen hassasiyette, ara kademelerde ve tam ihtiyaca göre enerji kullanarak ısıtma veya soğutma gerçekleştirilebiliyor.
Fan Coil Motorlu Vanası
Termostatın yönettiği diğer ekipman, fan coil motorlu vanasıdır. Bu vana fan coil ünitesinden geçecek suyun akışını kontrol eder. Ortamı ısıtma veya soğutma isteğine göre motorlu vana açılır veya kapanır.
Fan coil vanalar? 2 yollu veya 3 yollu olabilirler. Son yıllarda invertörlü pompaların kullanımının zorunlu hale gelmesi ile 2 yollu fan coil vanaların kullanımında artış gözlenmektedir. Vanaların açılması veya kapanması üzerine takılı olan fan coil vana motoru ile sağlanmaktadır. Bu motorların on-off çalışan modelleri olduğu gibi oransal (su debisini ayarlayan) çalışan modelleri de vardır. Ortam ısı kontrolünde hassasiyet arttırılmak istenirse FCU vanasında on-off kontrol yerine oransal kontrol tercih edilmelidir.
?lgili ?rünler:
Termostatlar: Smallart TR-110M, SM2028-EC
Motorlu Vanalar: Watts 2131, Frese Optima Compact
